Tuğla ve kiremit tesislerinde teknolojinin adlandırılması; kurutma sistemine (doğal kurutma-suni kurutma), üretim tekniğine (emek yoğun-teknoloji yoğun), otomasyona (otomatik-yarı otomatik), hammadde prosedüre ve biçimlendirmeye (vakumlu-vakumsuz), pişirme sistemine (hoffman-tünel) göre yapılmaktadır.
Türkiye’de teknolojinin adlandırılması daha fazla pişirme sistemine göre yapılmaktadır. Bu açıdan baktığımızda ülkemizde kullanılan en yaygın sistem Hoffman sistemidir. Tünel fırın sistemi ile çalışan fabrika sayısı ise sınırlıdır.
Zaman içinde bu sistemler kendi içlerinde geçişler yaşamış, karma birtakım teknolojiler ortaya çıkmıştır. Hoffman pişirme teknolojisi yanısıra suni kurutma yapılmış, tünel fırın teknolojisi doğal kurutma ile beslenmiş, tünel pişirme sistemi hoffman ile karma yapılarak kemertünel fırın sistemi tasarlanmıştir.
Tuğla ve kiremit üretim kademeleri incelenerek üretim tekniği daha iyi irdelenebilir.
Tuğla Kiremit Pişirme
Pişirme, tuğla ve kiremit üretimindeki en son aşamadır. Kilin kuruma aşamasında, serbest durumdaki suyunu ve sonradan emdiği suyu kaybetmesinden kaynaklı boyutlarında küçülme (çekme) olur.
Pişirme sırasında kil kimyasal tepkilara maruz kalır. 300 °C civarında organik maddeler tamamıyla yanar, 450-650 °C arasında molekül suyunu kaybeder. 850- 1100 °C arasında kil hamurunun pişmesiyle oluşan bu yeni malzeme artık sert, biçimini değiştirmeyen, belirli mukavemet ve renge sahip bir üründür.
Genel olarak pişme şu aşamalardan oluşur:
#Doldurma #Isınma #Pişme #Soğuma #Boşaltma
Türkiye’de en yoğun kullanılan fırın tipi hoffman fırın’lardır. Daha sonraki yoğunluğu tünel fırınlar oluşturmaktadır. 20 civarında da hoffman-tünel fırın karışımı olan kemer tünel fırın vardır.
Tuğla Kremit Hammaddesi:Pişmiş kilden yapı malzemeleri ve çimento gereçleri sanayiinin bir alt kolu olan tuğla ve kiremit sektöründe hammadde olarak kullanılan kil ve ince milin Ocaklarda menfaatilarak fabrikada kullanıma hazırlanması prosedürüdir. Bu prosedür sonunda inşaat sektöründe kullanılan ve aşağıda standartları verilmiş malzemeler üretilmektedir. Üretim alanına , çeşitli yapı tuğlaları ve kiremitler girmektedir.
Üretimin ana malları aşağıda verilen kalemlerden oluşmaktadır :
TS 704 Harman Tuğlası (Duvarlar için)
TS 705 Fabrika Tuğlaları –Duvarlar için Dolu ve Düşey Delikli
TS 1260 Taşıyıcı Döşeme Tuğlaları (statik çalışmaya katılan)
TS 1261 Taşıyıcı Döşeme Tuğlaları (statik çalışmaya katılmayan)
TS 4562 Fabrika Tuğlaları -Duvarlar için – Kurler Tuğla
TS 4563 Fabrika Tuğlaları – Duvarlar için – Yatay Delikli
TS 4377 Fabrika Tuğlaları – Duvarlar için – Düşey Delikli , Hafif
TS 562 Oluklu Kiremitler ve Mahya Kiremitleri – Akdeniz Tipi , Marsilya Tipi
TS 3457 Kiremit – Pişmiş Topraktan
TSEK Asmolen Döşeme Kiriş Tuğlaları
Baca Tuğlaları
Dekoratif Tuğlalar
Döşeme Tuğlaları
Cephe Kaplama Tuğlaları
Sektör gümrük istatistik tarife pozisyon numaraları :
690410 İnşaat Tuğlaları 690510 Kiremitler olarak geçmekte olup bu sanayi için üretilen adi killer adı altında ihracat ya da ithalat yapılmamaktadır.Ancak bazı bölgelerde sınır ticareti vb. Şekillerde dış satım söz konusu olabilir.
Sektörün Tarihçesi
Tuğla-kiremit imaline elverişli topraklar kumlu kil olarak adlandırılabilir. Seramik killerinden farkları bunların demir, silis ve karbonat bakımından daha zengin olmalarıdır. Bu topraklar kil, çorak, mil, silt, lem, balçık gibi isimler altında da tanınırlar. Bu toprakların içinde kuvars, montmorillonit, kaolinit, kalsit, limonit, hidromika, serisit, illit ve klorit gibi mineraller bulunur. Toprakların bir kısmı ise amorf yapıdaki killerden oluşur. Kireçtaşı parçaları, jips, organik maddeler ve büyük kayaç artıkları kaliteyi bozan nedenlerdır. Tuğla, tarih öncesi çağlardan beri Mezopotamya ve Nil Vadisi gibi yapı taşı bulunmayan aluviyal ovalarda ikame malzemesi olarak önem kazanmıştır.
